Ratzinger e a radicalidade democrática

capilla-sixtina

 

Xoán Hermida

Espazo Ecosocialista ven de anunciar que vai presentar unha proposta sobre radicalidade democrática que debulla en medio centenar de propostas un código para poñer en marcha un novo proceso constituínte para o século XXI toda vez contrastado que ademais de estar diante dunha crise sistémica global estamos no esgotamento do armazón político-insittucional do réxime local.

O modelo saído da transición ten os suficientes anos, case os mesmos que durou a ditadura, como para que iso sexa xa motivo suficiente para abordar reformas e cambios substanciais. En constitucionalismo comparado é difícil atopar un modelo tan ríxido, de feito se observamos a constitución americana e as súas vintesete emendas, sairanos a unha media de reforma constitucional cada cinco anos.

Pero ademais, a transición estivo tutelada e baixo vixianza, que xunto unha debilidade da masa crítica necesaria para ir máis aló deixounos un estado de ‘medioestar’ e unha democracia de baixa intensidade sen valores republicanos cívicos.

Agora ben, este final de ciclo coincide con dous acontecementos no tempo.

Ler máis...

Pontevedra en marcha

trio

 

Xoán Hermida

No prazo de uns días o concello de Pontevedra recibiu un galardón e un tirón de orellas. Estoume a referir como xa coñeceran os lectores de PontevedraViva do premio Intermodes, por unha banda, e do informe de Transparency International sobre boas practicas democráticas, de outra.

Nin un nin outro nomeamento debería sorprender a ninguén. A min polo menos non.

De feito a estas alturas non debe quedar ningún cidadá de esquerdas ou de dereitas, do centro ou do rural, delgado ou groso, home ou muller, alto ou baixo, ... que non defenda a peatonalización e o proceso de restricións a vehículos iniciada ao principio da década anterior. Pola miña parte con algúns elementos críticos que hai que situar, ningunha obxección. Mesmo algúns, na súa conversión peonil ao igual que Fernando VII despois dos levantamentos liberais de 1820 poderían parafraseando ao monarca promulgar aquilo de ‘camiñemos todos xuntos, e eu o primeiro, pola senda peonil’

Por outra banda o que confirma o informe bianual de Transparency International xa o levamos dicindo algúns hai tempo: que os niveis de transparencia do noso concello son dos máis baixos de Galicia e España, que temos un regulamento de participación cidadá esclerótico e que limita a intervención cidadá ao albur do señor alcalde, que o concello vive un conchabeo corporativo de reparto de intereses entre os tres grupos presentes na corporación, etc.

Ler máis...

Renovación e Utopismo

metafisica

 

Xoán Hermida

*intervención preparada para as Xornadas ‘a política pode ser outra cousa’ realizadas por Ames Novo 

A política pode ser outra cousa?  Por suposto que a política pode e debe ser outra cousa. Niso acreditamos moitos e moitas. Dous son os elementos centrais para que a política poida ser outra cousa. A renovación da política e a recuperación do utopismo.

A renovación como clave de gañar o futuro

Gañar o futuro significa recuperar para a política a maioría social de persoas desafectadas e que se cansaron de falsas promesas, primeiro, e de xustificacións calculadas, despois. Estamos a falar de persoas que poderiamos ser calquera de nos e máis, nalgún momento ou mesmo neste momento, nos mesmos.

Necesitamos pois unha esquerda renovadora. Triplemente renovadora. Renovadora nas ideas, nas linguaxes e nas practicas. Se tiveramos un proxecto renovador unicamente nas ideas teriamos, no mellor dos casos, un excelente ‘thin tank’. Se tiveramos un proxecto renovador soamente nas linguaxes teriamos o que podería definirse, parafraseando ao amigo Manuel M. Barreiro, ‘novísima vella esquerda’. Soamente un nova praxe ancorada na radicalidade democrática permitirá construír un proxecto renovador.

A unidade como clave da renovación

Non é posible renovar nada sen unidade. Necesitamos saber que temos diante de nos un inimigo moi poderoso que require de unir forzas desde a diversidade, desde as diversas visións culturais. Se nos miramos aos ollos os que estamos aquí e moitos mais dos que non están aquí que conforman a maioria social e nos preguntaramos polas nosas preocupacións vitais, polas nosas necesidades individuais, polas nosas urxencias colectivas, seguramente acabariamos todos e todas falando desde as mesmas coordenadas culturais e proxectando o mesmo programa político: o da defensa do bencomún e a xustiza social, o da conservación do noso planeta e a súa biodiversidade, o da necesidade de ampliar as nosas liberdades individuais e colectivas. Reforma ou revolución, soberanismo ou federalismo, nacionalismo ou altermundismo, socialdemocracia, comunismo, ecosocialismo, ... non deixan de ser etiquetaxes perigosos en mans dos gardiáns das esencias, dos dogmáticos ideolóxicos/teolóxicos ou escusas para aqueles que necesitan, por intereses inconfesables, poñer por riba a diferenza da cooperación.

Ler máis...

10 apuntes para renovar a esquerda galega

transparencia

 

Xoán Hermida

1. Realidades complexas fronte a caricaturas

Se queremos ter unha imaxe próxima a realidade para poder intervir nela necesitamos ter en conta tres eixes dialecticamente imbricados: social (esquerda-dereita); nacional (soberania-dependencia); democrático (arriba-abaixo). A sobredimensión de un deles significaría ter unha caricatura da mesma. A esquerda tradicional ao non ter en conta ou minusvalorar o nacional non foi quen de construír unha hexemonía liderando a diversos sectores. O nacionalismo ideolóxico ao deixar en segundo plano o eixo social acabou construíndo un proxecto cada vez menos transformador. Ambos ao non ter en conta a realidade democrática invalidan construír unha alternativa para a maioría.

Necesitamos un proxecto político de esquerda, asentado sobre o noso substrato nacional e sobre un programa de ampla base democrática e de soberanismo cívico.

2. Necesitamos unha nova epistemoloxía 

Cando hai uns meses iniciouse o proceso de reconstrución da esquerda galega, froito fundamentalmente da ruptura do que fora ata ese momento o espazo común da esquerda nacionalista pero non só, algúns xa advertiamos que este ía ser un proceso longo e complexo pois non era alleo á crise global que sufría unha esquerda produtivista, corporativista e etnocentrista ben fora na súa versión comunista ou socialdemócrata.

Ler máis...

Reconstruír e/ou anovar

notas

 

Xoán Hermida

Cando hai uns meses iniciouse o proceso de reconstrución da esquerda galega, froito fundamentalmente da ruptura do que fora ata ese momento o espazo común da esquerda nacionalista pero non só, algúns xa advertiamos que este ía ser un proceso longo e complexo pois non era alleo á crise global que sufría unha esquerda produtivista, corporativista e etnocentrista ben sexa na súa versión comunista ou socialdemócrata.

Un proceso que tiña que ver con problemas metodolóxicos, salientados reiteradamente en diversos foros e debates, pero fundamentalmente epistemolóxicos, e polo tanto imposible de abordar na súa reconstrución sen anovar os paradigmas e os parámetros nos que se asentou a propia esquerda nas ultimas décadas.

Estabamos pois diante dun proceso que requiría presentar unha oferta electoral ás eleccións autonómicas en cernes pero sendo conscientes de que a necesidade da reconstrución e renovación da esquerda galega ía por forza mais aló da data das eleccións.

Os resultados electorais de Alternativa Galega pode ter uns efectos secundarios para a esquerda, mesmo non desexados por inesperados, pois os mesmos axudan a acelerar o proceso de reconstrución da mesma pero poden dificultar a necesaria renovación ao impoñerse as lecturas máis triunfalistas, e polo mesmo as máis conservadoras.

Ler máis...

O federalismo morreu. E a democracia ?

CIMG2677

 

Xoán Hermida

Son dos que ten defendido durante anos a proposta federalista (asimétrica) como formula que servira para avanzar no autogoberno das nacións que compoñen a realidade do Estado Español e a súa vez preservar os niveis de redistribución da riqueza e do benestar social.

Solución federal ou confederal, xa que en lexislación comparada moitas veces a diferenza non esta no nivel de autogoberno do que esta se dota senón na orixe do propio proceso: se vai desde o centralismo cara á descentralización ou viceversa.

Alguén poderá dicir, con razón, que o modelo autonómico na súa lectura máis aberta conten rascos federalizantes, pero do mesmo xeito terá que aceptarse que o modelo saído da transición choca e fai augas en dous aspectos fundamentais:

O primeiro é que para ser federal (ou confederal) debería partir da residencialización da soberanía nas nacións e non no estado, nas partes e non no todo, e estas froito dun acordo federal cederían aquelas funcións lexislativas ou executivas que considerasen;

O segundo, ligado co primeiro, concernente en definir quen son os entres que se federan. E aquí o modelo saído da transición é puro artificio. Non son as nacións do estado as que conforman a estrutura territorial do mesmo, senón tamén unha cantidade de rexións administrativas herdadas dun modelo territorial do franquismo, superposto ao modelo provincialista decimonónico.

Así que sería moi difícil a día de hoxe decidir quen se federa e como, coa conseguinte problemática de retirar as competencias actuais a rexións que non formaran parte deste proceso federal constituinte, que non teñen conciencia de colectivo nacional pero que non estarían dispostos a devolver competencias hoxe adquiridas.

A posibilidade federal morreu desde o momento que a forza chamada a liderar esa bandeira, o PSOE, non o fixo e pactou coa dereita os termos xurídicos e políticos dun estado neocentralista e uniformizador durante o breve goberno de Calvo Sotelo e os primeiros anos dos gobernos de Felipe González (todo iso tendo o fantasma do golpismo como elemento disuasivo para aqueles que reclamaban máis descentralización).

Foi o único dirixente realmente federalista, Pascual Maragall, quen convenceu ao PSOE da posibilidade da senda federal vía reforma estatutaria, e foi precisamente a frustración causada polos recortes á modificación do Estatut de Catalunya, os que enterraron de vez a vía federalista coma solución de vertebración para un Estado Español plural.

Ler máis...