Nin choveu nin houbo “efecto Mañueco”

Share in Chuza!Share in DoMelhorLa TafaneraShare in ZabalduShare in AupatuShare in MenéameShare in TuentiDigg it!Share in FacebookTweet it!Share in Cabozo

anque chova vota

Xoán Hermida

 

Desde que no referendo plebiscitario do estatuto de autonomía, hai xa máis de 40 anos, aparecera aquel lema “anque chova vota”, a normalización democrática do noso autogoberno veu afianzándose continuadamente ata niveis de participación homologable a espazos políticos próximos.

A alta participación destas eleccións así o confirman e tamén desmenten a ridícula ‘teoría’, pero que segue a ser un mantra, de que a maior participación mellor resultado da esquerda.

O Partido Popular arriscou moito adiantado unhas eleccións en lugar de esperar a facelas coincidindo coas eleccións europeas. Non existía unha urxencia en función da situación política galega e todo indicaba que era máis unha necesidade de fortalecer o liderado de Núñez Feijóo. Máis arriscou españolizando a campaña, deixando un espazo que o BNG doutro xeito non tería.

En todo caso cun tempo primaveral e sen ‘efecto Mañueco’, o único que si existiu foi un novo día da marmota (dezaseis días despois da candeloria).

Unha vez máis os Populares amosan unha transversalidade, envexable para os outros partidos, e repite porcentaxes de voto continuado observables moi poucas veces noutras democracias do noso entorno. A hexemonía dos populares dáse en todas as franxas de idade, non se ve alterado por motivos de sexo, nivel cultural ou económico, ou calquera outra diferenciación que poidamos atender.

A ‘ilusión’ sobre que desta vez “había partido” non pasa de ser un desexo, as veces delirante, repetido cada vez que hai eleccións. O que queda claro é que a oposición non é capaz de entrar no electorado do PPdG e que este, con pequenas variacións, amosa unha fortaleza electoral que fai que os populares mantéñense e mesmo aumentan se temos en conta que Alfonso Rueda é o candidato do PP que se estrea con mellor resultado. Nesta ocasión a transición do liderado era dobre, substituír a Feijóo en Galicia e a Baltar en Ourense. No primeiro caso Rueda sacou dous escanos máis que Fraga e Feijóo na súa estrea (nas primeiras eleccións de Manuel Fraga e Núñez Feijóo o Partido Popular acadou soamente 38 escanos). No caso de Ourense as porcentaxes de votos do PPdG seguen sendo astronómicas e a irrupción de Democracia Ourensá ten como único damnificado o PSdG.

A vitoria do PP estaba máis que clara antes da campaña, pero esta vez xuntáronse dous elementos que nubraron a visión da realidade nos analistas e lideres da esquerda e crearon unha falsa esperanza.

O primeiro é o descoñecemento que desde fora, e as veces desde dentro, tense da realidade galega. Este descoñecemento é tan inmenso que non paga a pena nin perder unhas liñas ao tema. Galicia pode ser das tres nacionalidades históricas a que menos identidade unidimensional teña en comparación coas outras dúas, pero tamén igualmente é a comunidade que desde unha identidade dupla – galego e española – é a máis diferente en termos económicos, sociais, culturais e antropolóxicos co resto de España.

Dito doutro xeito, en Galicia os niveis de nacionalismo, xa non digamos de independentismo, son menores que en Catalunya ou Euskadi; pero o sentimento de galeguidade é máis extenso e transversal que nas outras dúas comunidades o vasquismo ou o catalanismo. Así é que o parlamento galego segue a ser o único onde non hai, nin se espera, presenza do nacionalismo español que representa Vox.

O segundo, que esta vez tivo importancia, é a grande mentira na que habita a esquerda. O espellismo das pasadas Eleccións Xerais impídenlle ver que vive nunha crise estrutural profunda. Mesmo seguen a pensar que o CIS acertou daquela a pesar de que o centro dirixido por Tezanos prevía que o PSOE tería máis votos que o PP, e que Sumar tería máis votos que Vox; cousas que evidentemente non ocorreron.

E unha vez pasadas as eleccións nada cambia pero todo cambia.

A oposición segue tal como estaba. Sen entrar no espazo electoral do PPdG. E verdade que o liderado da oposición muda, tal como ven ocorrendo cada certo tempo - BNG en 1997, PSdG no 2009, En Marea no 2016 e o BNG 2020 (agora reforzado) -. Cada vez que hai un relevo na oposición proclamase o nacemento dun proxecto e dun novo líder, desta vez si, para o futuro; pero a realidade é que soamente unha vez, nunhas condicións de emerxencia nacional, o PSdG con Pérez Touriño ao fronte foi capaz de entrar no electorado do PPdG (2005).

A oposición se dedicou a iso: a facer oposición. O PSdG sumou a súa ausencia habitual de proxecto para Galicia, a crise existencia na que esta sumida a socialdemocracia española (non é a única). Dos proxectos de Sumar e de Podemos pouco máis se pode dicir que son inexistentes en Galicia (empezo a pensar que poida que tamén no resto do estado, reducíndose ao espazo que no seu día ocupou a vella Izquierda Unida).

O BNG aproveitou a tormenta perfecta. A súa líder, Ana Pontón, converteuse na última semana de campaña en portada dos medios da esquerda e da dereita. Os primeiros coa esperanza que a acumulación de voto no BNG permitira que o PPdG non acadara a maioría absoluta (saíulles mal). Os segundos para activar o medo no electorado (saíulles ben).

A crise da esquerda - PSOE/Sumar- deixa practicamente ao BNG como alternativa en solitario ao PP. E aquí o BNG, que aproveitou a crise do PSOE e a estatalización da campaña polo PP, ten un reto nada fácil.

Ata agora o BNG foi sorteando as súas crises ideolóxicas, e aproveitouse a crise dos seus socios, pero ten que ser consciente que se nalgún momento quere aspirar a gobernar ten que entrar no electorado do Partido Popular.

O BNG esta obrigado a facer unha reflexión profunda sobre o seu destino. E as inercias internas non o van a poñer nada fácil.

As outras dúas veces que se enfrontou a esta tesitura rematou como o “rosario da aurora”. O achegamento de Beiras a Fraga no 2001, para amosar a imaxe dun partido sistémico, rematou coa marxinación do líder histórico do partido. A segunda vez, o intento de Anxo Quintana, aproveitando as sinerxías desde o goberno bipartito, resolveuse cunha volta aos principios máis dogmáticos e unha ruptura interna. Veremos desta.

Namentres o PP seguirá sendo hexemónico e a vitoria dálle un pulo na contenda estatal que lidera Núñez Feijóo.

A esquerda debería facer unha reflexión seria para resolver un problema que xa dura 40 anos. Durante a campaña a candidata de Sumar, Marta Lois, dixo unha gran verdade, “si Sumar entra, Rueda cae”. A cuestión é que a entrada de Sumar estaba tan lonxe como de lonxe está un goberno de progreso en Galicia se os seus lideres se empeñan en facer sempre o mesmo.