Un proxecto nacional cunha proposta para un estado [en tránsito]
Xoán Hermida
O estado (español) asiste a un episodio de tránsito (con características constituíntes) atravesado por un esgotamento do seu modelo político e un violentamento do seu armazón xurídico que indica con claridade unha crise democrática de gran calado e difícil resolución.
Esta é unha realidade que algunhas das forzas políticas progresistas esquecen con moita frecuencia, asentadas en análises e estratexias máis propias dunha contenda clásica asentada nun predominante eixo esquerda-dereita propia dunha realidade de estabilidade institucional. O máis curioso do caso é que entre esas forzas políticas algunhas mesmo naceron á calor da orfandade de representatividade que medraba arredor da crise democrática.
Asistimos a unhas eleccións xerais anticipadas que apuntan á apertura dunha etapa distinta no marco dese episodio de tránsito. Etapa que polos erros da esquerda, en xeral, e das forzas do cambio, en particular, todo apunta que vai estar dominada por forzas involucionistas (na formulación política) e reaccionarias (nas propostas programáticas).
É realmente necesario un partido máis ou unha nova estratexia de cambio?
(Ponencia de Xoán Hermida na Rolda de Rebeldía organizada por Encontro Irmandiño)
Tocounos vivir nun tempo de transición deses nos que o novo non termina de nacer e o vello non acaba de morrer. Creo que esta sensación invade a toda a esquerda e ten reflexo mesmo na loxística deste encontro, nas achegas que se foron coñecendo e con toda seguridade tamén nos debates que aquí afloren.
A coincidencia da RdR co aniversario do nacemento de Castelao non deixa de ter unha carga simbólica necesaria, aínda que a hora de buscar referentes clásicos estou convencido de que a re-lectura critica de dous libros coma o “Estado e a Revolución” e “O esquerdismo a enfermidade infantil do comunismo” axudaría moito en tempos de dubidas e de zozobra política coma a que nos ten tocado vivir.
Fai agora algo máis de un ano celebrábase o 1º Foro Social Galego. Tres foron as sensacións que se puideron palpar naquel encontro:
- a madurez dun movemento asociativo, que a pesar das súas eivas, empezaba a plantexar a súa perspectiva política ao marxe dos partidos;
- o distanciamento cada vez maior entre a sociedade civil organizada e as forzas políticas;
- e a forte frustración co primeiro goberno progresista instalado en San Caetano
Con este malestar de fondo na propia base sociolóxica do bipartito non era de estrañar que catro meses despois as eleccións levaranse por diante o goberno formado pola socialdemocracia española e o nacionalismo reformista nun pais tan bipolarizado coma o noso.
Entón porque estamos aquí?. Porque necesitamos recuperar a esperanza na política. Porque queremos reinventar a esquerda. Por ambas cousas á vez...
A segunda desafección
Xoán Hermida
«M'han esgotat políticament i personalment», foi a expresión utilizada por Xavier Domènech na súa renuncia a todos os cargos institucionais e orgánicos, que non á política.
Máis aló das motivacións políticas e persoais, que seguramente nunca coñeceremos na súa integridade, a renuncia de Domènech é un síntoma. Un elemento simbólico nunha cadea de feitos que debera preocupar aos dirixentes dunha nova esquerda que viña a substituír na centralidade á vella esquerda socialdemócrata e vai, cada día que pasa, parecéndose máis a aqueloutra que ben por radicalismo ideolóxico ou por acomodarse ao statu quo, conformábase con ser a muleta accesoria no marco dun predominante eixo esquerda-dereita que só favoreceu a construción, e hoxe a reconfiguración, do bipartidismo.
Observo no último tempo cansanzo e desilusión de activistas que confiaron nas forzas do cambio, ben nuns casos reincorporándose despois dun tempo de refuxio nos movementos sociais, ben noutros asumindo por vez primeira un compromiso político na medida que eran seducidos por promesas de poder facer política de xeito máis laico no propositivo, menos corporativo no orgánico e radicalmente democrático no marco do compromiso ético.
Partido, nin instrumental
Xoán Hermida
Agora que as partes (os partidos non instrumentais) xa se están a desfacerse de todo rasquizo do 15M que lles podía quedar e non queren saber nada de cidadanismo, a dirección de EnMarea debería tomar a iniciativa política cun proceso de reestruturación (unha especie de 'perestroika') do proxecto. O primeiro paso debería ser, fronte as xuntanzas de mercadeo cupular, incrementar a transparencia que se veu exercendo ata agora (unha especie de 'glasnov') e, cumprimentando o acordo do segundo plenario, crear unha comisión para adaptar os estatutos en base aos principios da radicalidade democrática e con ese traballo facer unha asemblea de redefinición que situara con claridade o proxecto político e cal é a nosa estratexia de cambio (incluída a política de alianzas tras a chegada ao goberno central do PSOE).
Ao final do proceso convocar eleccións ao Consello das Mareas para ter unha dirección con capacidade política e orgánica que poida abordar un tempo difícil onde se vai pretender procurar unha formula neobipartidista de saída á crise de modelo.
